گزارش درمان كوتاهي قد اطفال و نوجوانان بوسيله حجامت
كوتاهي قد و به طور كلي كوچكي جثه در نسل جوان و نوجوان امروز ، موضوعي آزاردهنده و واقيتي مشهود است . ريشه هاي اين پسرفت رشد بدني در نسل فعلي عمدتاً در آداب و رژيم غذايي نادرست در دوران بارداري ، همچنين تغذيه ناقص و غلط و مواد شيميايي موجود در تنقلات مصرفي كودكان و نوجوانان امروز ماست . عوامل ديگري نظير كم تحركي ، محروميت از آفتاب ، آلودگي هواي شهرهاي بزرگ ، مصرف داروهاي شيميايي ، هيجانات و تحريكات نا مطلوب محيطي ، افسردگي مزمن و كمبودهاي عاطفي و تربيتي نيز كم و بيش در اين پسرفت سهيم مي باشند .
درمانهاي مرسوم كوتاهي قد محدود به داروهاي شيميايي هورموني بوده كه مشابه رشد انساني عمل كرده و در جائي موجب افزايش قد اطفال مي گردد . اما همانند تمام داروهاي شيميايي ، داراي عوارض جانبي فراوان و خطرناكي مي باشد و بدتر از همه ، گاهي موجب بسته شدن زودرس غضروفهاي رشد ( اپي فيز ) شده كه سبب تثبيت كوتاهي قد كودك شده و حتي مانع آن حداقل رشد طبيعي خود كودك و نوجوان مي گردد .
در طب اصيل ايراني “ حجامت “ به عنوان رفتار درماني چند بعدي براي انواع بيماريهاي نوزادان و كودكان و نوجوانان معرفي شده است و يكي از كاربردهاي جالب توجه آن افزايش قد و ايجاد جهش رشد در اطفال و نوجوانان مي باشد . البته درمان كوتاهي قد در طب سنتي مفصل بوده و شامل روغن مالي ها ، معجونهاي غذايي ، ماساژ ، استنشاق رايحه هاي معطر ، اصلاح تغذيه ، تغيير ساعات خواب و …. مي باشد كه در اين مقال فقط به حجامت مي پردازيم :
در كلينيك ما تعداد 18 نفر كودك و نوجوان با شكايت كوتاهي قد تحت درمان با روش حجامت قرار گرفتند كه طرح درماني آنان بدين شكل بوده است :
1. حجامت عام ( موضع بين دو كتف)
2. حجامت ساكرال يا چاربند ( گودي كمر روي مهره هاي S 1 ـ L 5 )
3. حجامت ساقين ( روي عضله ساق )
4. حجامت خشك ( بادكش گذاري ) روي مواضع خاص از جمله استخوانهاي پهن بدن )
- به طور ميانگين دو ماه يك بار حجامت آنان تكرار شده است و تعداد حجامتها سه الي هشت جلسه بوده است . مدت مطالعه و پيگيري اين بيماران حدودو 18 ماه بوده است.
محدوده سني اين گروه چهارده الي نوزده سالگي بوده است .
پاسخ درماني اين گروه تحت مطالعه بدين شكل بوده است :
3 نفر از اين كودكان هيچگونه افزايش رشدي نشان ندادند .
11 نفر از اين اطفال افزايش رشد بين چهار الي پانزده سانتيمتر نشان دادند .
4 نفر از اين گروه افزايش رشد محدود بين 2 ـ1 سانتي متر داشتند .
تمام اين اطفال يك يا چند روش درماني ديگري همانند هورمون درماني ، داروهاي شيميايي متنوع ، مكمل هاي غذايي و ويتاميني ، طب سوزني و ورزشهاي كششي و بدنسازي و …. را تجربه كرده بودند كه به استثناء 2 نفر كه افزايش رشد محدودي حاصل شده بود ، مابقي هيچگونه نتيجه درماني ملاحظه نكرده بودند .
با در نظر گرفتن اينكه احتمال افزايش قد طي فرآيند رشد Constituitional و فاكتورهاي مداخله گر ديگري نظير اصلاح تغذيه ، تلقين رواني ، خطاي اندازه گيري و …. براي 4 نفري كه افزايش رشد محدود داشتند ، مطرح مي باشد . اين چهار نفر بعلاوه سه نفري كه هيچگونه پاسخ درماني ( افزايش قد ) نشان ندادند جزو ناكامي ( Failare ) درمان محسوب شده و بنابراين مي توان گفت :
يازده نفر از جمعيت هجده نفري ما يعني 61% بيماران ما به درمان حجامت پاسخ قابل توجه نشان داده است و چهار نفر ( 22% ) بيماران ما پاسخ اندكي نشان داده و 3 نفر ( 17% ) هيچ پاسخي ندادند .
با توجه به بي خطر و بي ضرر بودن حجامت ، سادگي و كم هزينه بودن حجامت و همچنين منافع ديگري كه حجامت براي كودك دارد ( حجامت سبب افزايش مقاومت بدن كودك نسبت به بيماريهاي ويروسي و عفوني شده و در تعديل و كنترل اختلالات رفتاري و عصبيت اطفال كاملاً مؤثر مي باشد و نيز سبب افزايش اشتهاي اطفال مي شود ) به نظر مي رسد اجراي طرح هاي تحقيقاتي و درماني گسترده تر با مشاركت جمعيت بزرگتر و همراهي و همكاري پزشكان متخصص در رشته غدد ، كودكان و اطلاع رساني صحيح و منطقي و دور از تعصب رسانه ها و جرايد و مربيان مدارس و صدا و سيما پيرامون حجامت ، بتواند يكي از معضلات شايع خانواده هاي ايراني ( كوتاهي قد و جثه اطفال ) را كه بار مالي و عوارض روحي و رواني گسترده اي براي خانواده ها دارد را از ميان بردارد .